Ora tuma desishon tokante bo mester tene kuenta ku e kosnan ku abo ta haña importante. Awor kiko ta bo derechonan eksaktamente? I kiko abo ta haña importante?

Bo mes kuminsá! Kiko bo ta haña importante?

Bo tin mester di ayudo pa haña sa esaki? Òf tin bia ainda bo ta haña difísil pa por splika un adulto kiko ta importante pa bo? Ombudsman pa mucha ta yuda bo kuminsá ku informashon kla i diferente tools.

Promé bo por lesa aki bou mas tokante bo derechonan i kiko ta importante den tumamentu di desishon. Tambe e Ombudsman pa mucha a traha un plan di paso pa tur hende ku ta tuma desishon tokante mucha i hóben. Loke ta importante pa bo ta konta pisá den e tumamentu di e desishon. Lesa mas riba e página aki tokante e plan di paso. Despues bo mes ta kuminsá traha ku nos tools!


 

Bon mirá, bo sa kiko ta bo derechonan?

Sa riba kiko bo tin derecho!

Bo tin diferente derecho. Nan ta deskribí den e ‘Tratado di derecho di mucha’. Nashonnan Uní na 1989 a redaktá e Tratado di Derecho di Mucha. Kasi tur pais na mundu a firma e tratado aki. Hulanda tambe.

Esakinan ta e derechonan (artíkulonan) di mas importante for di e Tratado di Derecho di Mucha ku ta protehá bo:

  • No ta pèrmití pa diskriminá bo (artíkulo 2). No ta importá ken bo ta, kuantu aña bo tin, i di unda bo ta bini: bo ta mes importante ku tur hende.
  • Loke pa bo ta importante awor i den futuro ta para dilanti den desishonnan (artíkulo 3).
  • Bo tin e derecho di lanta bon i desaroyá bo mes (artíkulo 6).
  • Bo tin e derecho di duna bo opinion (artíkulo 12). Adulto mester skucha bo ora bo konta kiko ta importante pa bo. I tene kuenta ku esaki.

Tratado di derecho di mucha?

Kada derecho ku bo tin komo mucha ta deskribí den e Tratado internashonal di derecho di mucha. E splikashon di un derecho ta deskribí den un ‘artíkulo’. Tur derecho di mucha ku ta pará den lèi ta deskribí den 54 (!) artíkulo.
 

Importante na ora di desishon

Ehèmpel di desishon

Esakinan ta ehèmpelnan di desishonnan ku por tuma tokante abo:

  • Bo mayornan ta bai parti i ta disidí serka ken i na unda bo ta bai biba.
  • No ta bai bon ku bo i bo mester di kuido (médiko) òf ayudo.
  • Na kas no ta seif i ta disidí si bo mester biba serka un famia di kriansa, un kas di famia òf un grupo.
  • Bo a hasi algu kastigabel i ta disidí ki kastigu bo ta haña.
  • Bo mester kambia di skol i ta disidí ki skol ta pas serka bo.
  • Bo ta un refugiado i ta disidí si bo por keda na Hulanda òf nò.

Splikashon kla

E splikashon ku bo ta haña tokante e desishon mester ta kla. Pa bo komprondé pakiko a tuma e desishon.

Esaki ta importante pa sa den kaso di desishonnan:

  • E adulto, manera un dosente òf un ousiliante, ta duna bo informashon tokante e desishon. Tur informashon ku bo haña mester ta kla i bo mester por komprond’é.
  • Nan ta tuma tempu pa bo.
  • Nan sa ken bo ta i nan ta respetá bo.
  • Nan ta skucha bo: bo mester por bisa ken bo ta i kiko bo ta haña importante.
  • Bo opinion bèrdaderamente tin influensha riba e desishon.
  • Nan ta tuma e desishon huntu ku bo.
  • Ta papia ku bo na un sitio ku ta na bo agrado i ku ta seif pa bo. Bèrdaderamente nan t’ei pa bo.

Bo(so) no ta bini kla? Òf bo tin otro pregunta?

E ora ei tuma kontakto ku Ombudsman pa mucha. Gustosamente nos ta pensa huntu ku bo! Bo por yama nos di djaluna te ku djabièrnè entre 12.00 i 17.00 or na +31 70 8506 995 E ora ei bo ta haña un kolega di Ombudsman pa mucha na telefon ku sa hopi tokante derecho di mucha.