Nationale ombudsman Reinier van Zutphen: “Partisipashon por ta eksitoso solamente si hende berdaderamente tin influensia i bos. Nos ta keda krítiko kaminda ta manera ta usa partisipashon komo lèim i plèistu pa servisio indebido di gobièrnu. Ademas, siudadano por partisipá berdaderamente numa, si promé ta kumpli ku sierto kondishon. Manera sufisiente sèn pa biba di dje. Hende ku prekupashon finansiero tin ménos espasio pa partisipá.”

Temporada insigur

Den e relato anual, e ombudsmannan ta mira bèk riba un aña insigur, ku e invashon di Rusia na Ukrania, prèis di energia ku ta subiendo i inflashon masha haltu mes. Un 90 mil hende di Ukrania a hui bin Hulanda, loke a pone preshon èkstra riba e posibilidatnan eksistente di asilo i akohida. Un problema ku a akumulá serka e otro problemanan grandi eksistente, manera skarsedat di kas, e transishon di klima, e problema di nitrógeno, problemanan den kuido di hubentut i e operashonnan kompliká pa drecha e skandal di sobrekarga, e minamentu di gas na Groningen i e inundashonnan na Limburg. Nan ta konstatá ku gobièrnu mester skucha siudadano mihó ora di trata e problemanan ei. “Ainda nos ta tende regularmente ku siudadano ta haña ku no ta skucha nan i no ta tuma nan na serio. Mihó gobièrnu, promé ku e kuminsá ku solushon, mas frekuentemente tene e bon kombersashon ku siudadano tokante loke ta nesesario. Nos mester di un gobièrnu ku ta skucha i ku ta realista tokante e esfuersonan ku e ke i por hasi, sin hasi promesa ku e no por realisá.”

Di igualdat pa ekivalensia

Pues no keda papia mas tokante siudadano i mucha, sino ku nan. Na 2022, e ombudsmannan tambe a mira bon ehèmpel, di un gobièrnu ku aktivamente tabata drenta den kombersashon ku siudadano òf e mes a aserká nan pa mustra nan e previshonnan ku nan tin derechi riba dje. “No tin falta di bon boluntat pa solushoná problema. Pero sí pa hasi esaki konsientemente, prudente i ku kreatividat.” E ombudsmannan den esaki ta mustra riba e reflèks pa skohe pa mas regla i huridikashon drástiko. “Gobièrnu ta aspirá pa derecho igual i trato igual di siudadano. I naturalmente, e loke gobièrnu por lo ménos ta hasi, mester ta igual pa kada siudadano. Pero mas aleu por tin diferensia masha bon, tanten ku tin bon splikashon pa esakinan.” E aña ku a pasa, e ombudsmannan tambe a mira e huridikashon ei bèk den e fortifikashon di e posishon hurídiko di siudadano. Ku motibu di e skandal di sobrekarga, por ehèmpel, siudadano a haña mas akseso na asistensia hurídiko. “Tur esaki sigur ku e mihó intenshonnan. Pero lo no mester tabata nesesario pa siudadano mester hiba kaso kontra gobièrnu. Esaki ta demonstrá ku hopi bia gobièrnu ta pará mas tantu enfrente di e siudadano ku banda di dje.”

Tempu pa e siudadano

Aña pasá e ombudsmannan den hopi dosié a boga pa rapides. “Nos te keda hasi esaki, pasobra te ainda tin muchu siudadano ta warda muchu hopi promé ku solushoná problema.” Ora ta manehá e problemanan ei, segun e ombudsmannan gobièrnu mester bai sinta na mesa lihé ku e siudadanonan i rekonosé ku a kometé eror. Pero despues nan mester tuma tempu sí, pa bai para banda di e hendenan i solushoná e problemanan deliberadamente i sobretodo huntu. “Den práktika esaki por kondusí na solushon sorpresivamente simpel i, banda di rekuperashon finansiero, tambe na rekuperashon emoshonal. A bira tempu pa e siudadano!”

Den e relato anual 2022 riba página 43 eróneamente ta menshoná ku na aña 2022 Nationale ombudsman a risibí un total di 80 keho di siudadano di Hulanda Karibense. Esaki no ta korekto. E kantidat korekto di keho ta 198. Den e resúmennan di e relato anual sí ta menshoná e kantidat korekto.

Nos ta ofrese bo e resúmen di e relato annual na Papiamento. Check e resumen