De Kinderombudsman neemt dit standpunt in naar aanleiding van diverse klachten van burgers. Zij hebben de Kinderombudsman gevraagd om een uitspraak te doen over de figuur van Zwarte Piet in relatie tot ervaringen van hun kinderen. De Kinderombudsman toetst aan het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties, waarin onder andere staat dat kinderen recht hebben op gelijke behandeling en op bescherming tegen discriminatie. Ook staat in dit verdrag dat belangen van het kind voorop moet staan bij alle maatregelen die voor hen belangrijk zijn.
De Kinderombudsman heeft met kinderen en jongeren over dit onderwerp gesproken. Veel gekleurde kinderen met wie is gesproken, ervaren discriminatie in hun dagelijks leven en vertellen dat dit rond de Sinterklaastijd erger wordt. Kinderen ervaren de combinatie van een aantal typische kenmerken en gedragingen van Zwarte Piet als negatief en discriminerend voor mensen met een donkere huidskleur. De Kinderombudsman vindt het op basis van deze gesprekken aannemelijk dat kinderen gepest of gediscrimineerd worden met daarbij verwijzingen naar Zwarte Piet.
Veilig en respectvol
De Kinderombudsman stelt dat het in het belang is van kinderen om op te groeien in een omgeving die veilig en respectvol is en waar kinderen niet worden gepest, uitgesloten of gediscrimineerd. Het is een taak van volwassenen om die veilige en respectvolle omgeving te garanderen. Op plekken waar het Sinterklaasfeest met kinderen wordt gevierd, is het aan volwassenen om ervoor te zorgen dat alle kinderen zich veilig voelen en plezier beleven aan dit feest. Kinderen zeggen verder dat volwassenen de discussie op een onprettige manier domineren. Kinderen geven aan mee te willen denken over aanpassingen aan de figuur van Zwarte Piet en vinden dat volwassenen het goede voorbeeld moeten geven.
Veelgestelde vragen over standpunt Zwarte Piet
De Kinderombudsman vindt dat de figuur van Zwarte Piet om aanpassing vraagt. Het is in het belang van kinderen om op te groeien in een omgeving die veilig en respectvol is en waar geen discriminatie, uitsluiting of pesten wordt ervaren. De Kinderombudsman constateert dat Zwarte Piet wel tot discriminatie, uitsluiting en pesten kan leiden. Vandaar dat de Kinderombudsman zegt: pas Zwarte Piet aan zodat alle kinderen zich veilig en goed voelen bij dit feest.
De Kinderombudsman is de afgelopen maanden door verschillende burgers benaderd met klachten over de figuur van Zwarte Piet en gevraagd daarover een uitspraak te doen. Zwarte Piet wordt volgens deze mensen–veelal ouders - door hun kinderen als kwetsend ervaren.
De Kinderombudsman toetst aan het Kinderrechtenverdrag van de Verenigde Naties, waarin onder andere staat dat kinderen recht hebben op gelijke behandeling en op bescherming tegen discriminatie. Ook staat in dit verdrag dat belangen van het kind voorop moet staan bij alle maatregelen die voor hen belangrijk zijn. De Kinderombudsman heeft voor dit standpunt ook met kinderen gesproken.
De Kinderombudsman geeft geen concrete voorschriften. Waar het de Kinderombudsman om gaat is dat kinderen mogen meepraten over hoe Piet eruit komt te zien. En dat er een feest komt waar alle kinderen zich goed en veilig bij voelen.
e discussie over Zwarte Piet wordt met name gevoerd door volwassenen. Mensen die tegen Zwarte Piet zijn en voorstanders van Zwarte Piet komen in die discussie vaak tegenover elkaar te staan. Kinderen krijgen dat ook mee. De Kinderombudsman vraagt aan volwassenen en in het bijzonder aan ouders om het goede voorbeeld te geven. Niet door kinderen mee te trekken in een gepolariseerde discussie, maar door zich actief in te zetten, het liefst samen met scholen, om samen met kinderen zelf opnieuw vorm te geven aan Zwarte Piet.
De Kinderombudsman ziet een belangrijke rol voor scholen in deze discussie. Het recht dat kinderen hebben op onderwijs houdt behalve kennisoverdracht ook in dat kinderen worden voorbereid op een leven in de samenleving waarin zij respect hebben voor anderen en voor mensenrechten. Juist op scholen is het een kans om ouders en kinderen op een constructieve manier te betrekken bij de aanpassing van Zwarte Piet. De rol van kinderen hierin is dat zij hierover mee moeten kunnen praten. Zoals neergelegd in artikel 12 IVRK, moeten kinderen gehoord worden over hun ervaring met en mening over Zwarte Piet.