Dit rapport laat de knelpunten zien waar alleenstaande ouders en kinderen in Caribisch Nederland die in armoede leven mee te maken hebben. Opnieuw vragen zij aandacht en actie van de lokale en Rijksoverheid. De Nationale ombudsman, de Kinderombudsman en andere organisaties vragen hier al langer aandacht voor. En het is nog steeds nodig, zo blijkt opnieuw uit de gesprekken die de ombudsmannen en hun onderzoekers voerden met alleenstaande ouders en kinderen. Eerder is onderzoek gedaan naar armoede onder ouderen en jongvolwassenen in Caribisch Nederland.

Beter samenwerken

Ondanks genomen maatregelen ter bestrijding van armoede op Bonaire, Sint Eustatius en Saba blijven de Nationale ombudsman en de Kinderombudsman zich zorgen maken over jonge ouders en hun kinderen die opgroeien in armoede. Een urgente en intensieve samenwerking tussen Rijksoverheid en de openbare lichamen van de drie eilanden is noodzakelijk. De ombudsmannen zien hier nadrukkelijk een regierol voor het ministerie van BZK. De aanpak blijkt niet eenvoudig, omdat er veel ministeries en (overheids)organisaties bij betrokken zijn. Toch is structurele en langdurige inzet nodig om armoede in Caribisch Nederland te verminderen.

Te grote verschillen tussen Caribisch en Europees Nederland

De ombudsmannen vinden dat alleenstaande ouders en hun kinderen van de overheid mogen verwachten dat zij snel en zorgvuldig op weg worden geholpen om hun situatie te verbeteren. Zij moeten voor zichzelf en voor hun kinderen een stabiele toekomst kunnen opbouwen. Er zijn te grote verschillen in de voorzieningen in Europees Nederland en er moet een sociaal minimum komen op basis van de werkelijke kosten van het levensonderhoud op de eilanden. Dit kan alleen worden bereikt door een betere kennis van de problemen die er zijn.

Het is zo belangrijk dat alleenstaande ouders in Caribisch Nederland niet alleen geholpen worden met meer geld. Zij en hun kinderen hebben recht op een snelle verbetering van de voorzieningen. Dat kan alleen met een betere samenwerking tussen de verschillende overheden en organisaties. Zowel in Europees en Caribisch Nederland.

Reinier van Zutphen, Nationale Ombudsman

Gevolgen voor de kinderen

Armoede heeft grote gevolgen voor de opvoeding van kinderen, zeker als hun ouders alleenstaand zijn. In de gesprekken met ouders en kinderen en uit eerder onderzoek blijkt dat alleenstaande ouders onvoldoende ruimte hebben om hun kinderen zorg, liefde en aandacht te geven. De ouders staan onder druk en zijn door alle (financiële) problemen gestrest. Ook zijn zij over het algemeen veel van huis om te werken. Het zorgt ervoor dat er minder structuur, regels, ondersteuning en interesse kan zijn voor de kinderen.

Kinderen die opgroeien in armoede ervaren vaak een scala aan problemen op verschillende levensgebieden. Hierdoor is het risico groot dat de armoede aan hen wordt overgedragen en van generatie op generatie doorgaat. Het is belangrijk dit patroon te doorbreken.

Margrite Kalverboer, de Kinderombudsvrouw

Aanbevelingen

De ombudsmannen doen de staatssecretaris van BZK op basis van alle gesprekken en bevindingen de volgende aanbevelingen:

  • Creëer een integrale aanpak bij (de toegang tot) hulpverlening en heb hierbij specifieke aandacht voor en een aanpak gericht op de kinderen.
  • Zet in op meer financiële (schuld)hulpverlening en laagdrempelige juridische voorzieningen.
  • Maak opvoedondersteuning bespreekbaar, beschikbaar en toegankelijk.
  • Stel kinderopvang gratis beschikbaar.
  • Bied betaalbare cursussen aan zodat (alleenstaande) ouders kunnen doorleren.

Vervolg

In november 2022 wordt een conferentie georganiseerd in Caribisch Nederland. Hier zullen de ombudsmannen en hun collega's van Curaçao en Sint Maarten verder praten over de brede aanpak van armoede.

Achtergrond

Sinds 2010 zijn Bonaire, St. Eustatius en Saba bijzondere gemeenten van Nederland. Samen vormen zij Caribisch Nederland. De Nationale ombudsman behandelt sindsdien klachten over rijksoverheidsinstanties op de eilanden. Sinds 2012 behandelt hij ook klachten over de lokale overheidsinstanties, oftewel de openbare lichamen. De Kinderombudsman behandelt sinds 2011 klachten in Caribisch Nederland.

Het rapport is te lezen in het Nederlands, het Engels en het Papiaments:

Download rapport 'Caribische kinderen van de rekening' (Nederlands)
Download report 'Caribbean children pay the price' (English)
Download rapòrt 'Muchanan karibense di e kuenta' (Papiamentu)